Polska 2 maja – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 02-05-2024, 10:15
Artykuł
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia w Łodzi wybuchł strajk, w którym wzięło udział 70 tys. robotników; wybuchło III Powstanie Śląskie; rozpoczęła się budowa Pałacu Kultury i Nauki; wprowadzono reglamentację mydła i proszków do prania; zniesiona została godzina milicyjna; miał miejsce wypadek autobusu PKS w gdańskiej dzielnicy Kokoszki, w którym zginęły 32 osoby. Urodzili się m. in. Zofia Augusta Anhalt-Zerbst (Katarzyna II); Zygmunt Noskowski, Wacław Kowalski, Wojciech Pszoniak, Bogusław Kaczyński, Janina Paradowska, Lech Janerka, Małgorzata Ostrowska. Zmarli natomiast: Antoni Malczewski, Stefan Kieniewicz, Włodzimierz Sokorski, Wojciech Dzieduszycki, Stefan Hambura oraz Bronisław Cieślak.

1437 - W San Gimignano w Toskanii urodził się Kallimach, właściwie Filippo Buonaccorsi, humanista, pisarz polityczny, tworzący w języku łacińskim; przez ponad ćwierć wieku przebywający w Polsce.

1720 – Król August II Mocny nadał prawa miejskie Suwałkom.

1729 - W Szczecinie urodziła się Zofia Augusta Anhalt-Zerbst, przyszła cesarzowa Rosji Katarzyna II, panująca w latach 1762-96.

1792 - W Warszawie na Woli założono cmentarz ewangelicko-augsburski.

1809 – Wojna polsko-austriacka: w nocy z 2 na 3 maja wojska Księstwa Warszawskiego pod dowództwem gen. Michała Sokolnickiego odniosły zwycięstwo w bitwie pod Ostrówkiem koło Góry Kalwarii.

1826 - W Warszawie zmarł Antoni Malczewski, poeta, autor „Marii”, pierwszej powieści poetyckiej w literaturze polskiej.

1846 - W Warszawie urodził się Zygmunt Noskowski, kompozytor, dyrygent, pedagog, krytyk muzyczny.

1892 - W Łodzi wybuchł strajk powszechny, w którym wzięło udział 70 tys. robotników; został on krwawo stłumiony, około 200 osób zostało zabitych.

1892 - W Borku (niem. Kleinburg), obecnie część Wrocławia, urodził się Manfred von Richthofen, niemiecki lotnik, as myśliwski I wojny światowej, nazywany „Czerwonym Baronem”.

1895 - W Mackenzell w Hesji urodził się Wilm Hosenfeld, niemiecki oficer, który w czasie II wojny światowej pomagał Polakom i Żydom, dostarczając im m.in. fałszywe dokumenty; ukrywał kompozytora i pianistę Władysława Szpilmana; zmarł w 1952 r. w sowieckim łagrze; pośmiertnie uhonorowany medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

1895Bolesław Prus ukończył pisanie powieści historycznej Faraon.

1915 - I wojna światowa: Po zwycięstwie pod Gorlicami wojska austriackie i niemieckie rozpoczęły wielką ofensywę na froncie wschodnim.

1916 - W Gżatsku w Rosji urodził się Wacław Kowalski, aktor, niezapomniany Pawlak z komedii „Sami swoi” i dozorca Popiołek z serialu „Dom”.

1919 – W Warszawie Hugh Gibson złożył listy uwierzytelniające i został pierwszym posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym (ambasadorem) USA w Polsce.

1919 - Sekcja Marynarki przy Ministerstwie Spraw Wojskowych została przekształcona w Departament dla Spraw Morskich.

1921 - Marszałek Polski Józef Piłsudski otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego.

1921 - W nocy z 2 na 3 maja na Górnym Śląsku wybuchło III Powstanie Śląskie; na jego czele stanął Wojciech Korfanty.

1923 - Na dworcu kolejowym w Dziedzicach gen. dyw. Kazimierz Sosnkowski wręczył Ferdinandowi Fochowi dekret mianowania go na stopień wojskowy marszałka Polski oraz buławę.

1924 - Oddano do użytku Elektrownię Wodną Wrocław I.

1937 - Reprezentacja Polski w koszykówce mężczyzn zadebiutowała w turnieju finałowym Mistrzostw Europy, przegrywając w Rydze z Francją 24:29.

1940 - Z więzienia na Pawiaku Niemcy wysłali pierwszy transport do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen; wśród około 1,5 tys. wywiezionych mężczyzn było wielu przedstawicieli polskich elit.

1942 - We Lwowie urodził się Wojciech Pszoniak - wybitny aktor, związany m.in. ze Starym Teatrem w Krakowie, Teatrem Narodowym w Warszawie i warszawskim Teatrem Powszechnym, występował również w kabarecie „Pod Egidą”; od 1978 r. grał w teatrach francuskich, a także na scenach londyńskich; w latach 80. wyjechał do Francji i zamieszkał w Paryżu; wystąpił m.in. w filmach „Wesele”, „Ziemia obiecana”, „Danton”, „Korczak”, „Piłat i inni” „Austeria”, „Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł” i „Mała Matura 1947”.

1942 - W Białej Podlaskiej urodził się Bogusław Kaczyński, popularyzator opery, operetki i muzyki poważnej, krytyk i publicysta muzyczny, konferansjer, teoretyk muzyki i pianista.

1942 - Bitwa o Atlantyk: na Morzu Norweskim, w wyniku pomyłki dowódców sojuszniczych jednostek nawodnych, został zaatakowany okręt podwodny ORP Jastrząb, w wyniku czego zginęło trzech marynarzy polskich i dwóch brytyjskich, a 16 członków załogi zostało rannych. Ciężko uszkodzony okręt zatopiono poprzez otwarcie odwietrzników.

1942 - W Krakowie urodziła się Janina Paradowska, dziennikarka, publicystka; związana m.in. z tygodnikiem „Polityka” i radiem Tok Fm.

1945 - Żołnierze 1. Armii Wojska Polskiego zawiesili biało-czerwony sztandar na Kolumnie Zwycięstwa w Berlinie. Wydarzenie to upamiętnia ustanowiony w 2004 r. Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

1946 - Funkcjonariusze UB w odwecie za pomoc oddziałom podziemia niepodległościowego dokonali pacyfikacji wsi Wąwolnica w powiecie puławskim.

1952 - W Warszawie rozpoczęła się budowa Pałacu Kultury i Nauki.

1952 - Wprowadzono reglamentowaną sprzedaż mydła i proszków do prania.

1953 - We Wrocławiu urodził się Lech Janerka, wokalista, gitarzysta, kompozytor.

1954 - Programem „To idzie młodość” zainaugurował w Warszawie działalność Studencki Teatr Satyryków.

1957 - W Cannes rozpoczął się Międzynarodowy Festiwal Filmowy, na którym Nagrodę Specjalną Jury - „Srebrną Palmę” - otrzymał „Kanał” Andrzeja Wajdy.

1958 - W Szczecinku urodziła się Małgorzata Ostrowska, wokalistka, liderka zespołu Lombard w latach 1981-91.

1974 – Otwarto port lotniczy w Gdańsku.

1979 - W rozegranym na Stadionie Śląskim w Chorzowie w meczu eliminacyjnym do Mistrzostw Europy Polska pokonała Holandię 2:0.

1982 - Stan wojenny: Na terenie całego kraju zniesiona została godzina milicyjna.

1986 - Premiera filmu „Kochankowie mojej mamy” w reżyserii Radosława Piwowarskiego.

1988 - W Stoczni Gdańskiej ogłoszono strajk będący kontynuacją fali protestów rozpoczętych kilka dni wcześniej i rozprzestrzeniających się po całym kraju; stoczniowcy wysuwali postulaty ekonomiczne i polityczne, głównie legalizacji Solidarności.

1988 - Premiera filmu „Kingsajz” w reżyserii Juliusza Machulskiego.

1992 - W Konstancinie zmarł Stefan Kieniewicz, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, wieloletni przewodniczący Komitetu Nauk Historycznych PAN i redaktor „Przeglądu Historycznego”.

1994 - W wyniku wypadku autobusu PKS w gdańskiej dzielnicy Kokoszki śmierć poniosły 32 osoby, a ponad 40 zostało rannych.

1999 - W Warszawie zmarł Włodzimierz Sokorski, działacz komunistyczny, członek KPP, PPR i PZPR; w czasie II wojny światowej w 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki; w latach 1952-1956 minister kultury i sztuki, następnie przewodniczący Komitetu ds. Radia i Telewizji (1956-1972).

2004 - Po raz pierwszy obchodzono w Polsce Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

2004 - Leszek Miller złożył dymisję ze stanowiska premiera; prezydent Aleksander Kwaśniewski powołał Marka Belkę na szefa nowego rządu.

2006 - Minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski podpisał akt powołania Muzeum Historii Polski w Warszawie.

2008 - We Wrocławiu zmarł Wojciech Dzieduszycki, aktor, śpiewak, działacz kulturalny; na początku 2006 r. przyznał się do współpracy z SB w latach 1949-72.

2020 - W Warszawie zmarł mecenas Stefan Hambura, prezes Światowego Kongresu Polaków, pełnomocnik części rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej oraz prawnik reprezentujący polskie organizacje w Niemczech i zabiegający o uzyskanie przez Polskę odszkodowań za straty materialne poniesione w II wojnie światowej.

2021 – W Marcyporębie w Małopolsce zmarł Bronisław Cieślak, aktor i dziennikarz znany m.in. z roli porucznika Borewicza w serialu telewizyjnym „07 zgłoś się”.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy